اجرای ضمن خدمت

باسلام ضمن خدمت دفاعی درتاریخ های 1 /9/ 97 و8 /97/9 روزهای پنج شنبه ها درمرکزپژوهش سرای شهیدحجتی از ساعت 13  الی17 برگزار میگردد

ولادت امام صادق

ولادت امام صادق در چه روزی است؟

ولادت امام صادق در چه روزی است؟ ایشان در روز هفدهم ربیع الاول سال 83 هجری قمری به دنیا آمدند. ولادت امام صادق در روزی تولد پیامبر می باشد.

در 17 ربیع الاول سال 83 هجری قمری طلوع خورشید امامت، بار دیگر مدینه را منور کرد. در آن روز، خورشیدی شکفت که بعدها پرتو انوار الهی اش دوازده هزار غنچه جویای محبت و حقیقت را شکوفا کرد و حیات و طراوت تازه ای به جهان بخشید؛ چرا که با شکوفایی و عطرافشانی آنها، مسیر بوستان حقیقت و رستگاری از بیابان خشک ضلالت و بدبختی جدا شد و سرگشتگان و عاشقان وجه اللّه به سرمنزل مقصود رسیدند.

 

ولادت امام صادق در چه روزی است؟

صبح روز جمعه 17 ربیع الاول سال 83 هجری قمری، مدینه چشم انتظار طلوع خورشیدی دیگر از سلاله پاک رسول اللّه (ص) بود، تا با تجلی جمال آن مولود مبارک وضوی نور گرفته و چهره خویش را بار دیگر منور سازد. سرانجام خانه امامت و ولایت با میلاد فرخنده ششمین امام معصوم علیه السلام، غرق شادی و سرور شد. ملائک مشتاقانه به استقبال و خوش آمدگویی از آن نوگل تازه شکفته به زمین آمدند و نرگس چشمان خود را میزبان قدوم مبارک آن عزیز بزرگوار کردند. 

 

 

شرافت و اصالت نسب امام صادق (ع)

شکوفایی ششمین گل بوستان امامت در هفدهم ربیع الاول سال 83 هجری، مدینه را آکنده از عطرگل محمّدی و غرق شادی و سرور کرد. نام آن حضرت جعفر و مشهورترین کنیه ایشان، ابوعبداللّه و معروف ترین لقب شان صادق است. پدر بزرگوارشان، امام محمّد باقر (ع) مانند اجداد گرامی خود از زهد و تقوایی راستین و الهی بهره مند بود و مادر آن حضرت، «ام فَروه» نوه محمّد بن ابی بکر یکی از یاران نزدیک امام علی (ع) بود.

 

لحظه تولد امام صادق (ع)

امام جعفر صادق (ع) هنگامی متولد شدند که پدر بزرگوار ایشان، امام محمّد باقر (ع) برای کاری خارج از مدینه به سر می بردند. پس از تولد، نوزاد را در پارچه سفیدی پیچیدند و به نزد جد گران قدرشان امام سجاد (ع) آوردند. حضرت زین العابدین (ع) نگاهی توأم با نشاط و امید بر او افکندند و پس از قرائت آیاتی از قرآن و ذکر و دعا فرمودند: «امید است قدمش مبارک باشد».

 

 

القاب و کنیه های امام صادق (ع)

امام صادق (ع) دارای القاب بسیاری هستند که هر کدام به گونه ای، صفت و حقیقت وجودی ایشان را نمایان می کنند. معروف ترین لقب ایشان، صادق به معنی راستین و راستگو است، القاب دیگر ایشان عبارتند از: فاضل، قائم، کامل، منجی، صابر، کلمة الحق، لسان الحق و صادق، همچنین ایشان دارای سه کنیه ابوعبداللّه ، ابی اسماعیل و ابوموسی می باشند که ابوعبداللّه از دیگر کنیه های ایشان معروف تر است.

 

نام گذاری امام صادق (ع)

در برخی نوشته ها انتخاب لقب امام ششم (ع) را به پیامبر (ص) نسبت می دهند، چنان چه در کتاب علل الشرائع از قول پیامبر (ص) آمده است:

 

«به هنگامی که پسرم، جعفر بن محمّد به دنیا آمد او را صادق (ع) بخوانید برای این که در تداوم امامت، فرزندی به دنیا می آید که به همین اسم (جعفر) نامیده می شود [و] بدون حقی ادعای امامت می کند و او را جعفر کذاب می نامند».

صادق، همچنین نام نهری است در بهشت، چرا که وجود پربرکت امام صادق (ع) نیز همچون آبشار زلال نهر بهشت، حیات بخش و پرثمر است.

 

 

دوران کودکی

امام صادق (ع) در کودکی مایه دلگرمی و موجب سرور اهل خانه بودند. چنان چه هوشمندی و زیرکی ایشان در دوران کودکی همه را به حیرت وا می داشت و حرکت و راه و رسم ایشان، نشان می داد که در مسیر خیر و عزت قدم بر می دارند. این امر حتی در بازی های کودکانه آن حضرت نیز مشهود بود. ایشان حدودا 10 ساله بودند که در جلسات درس و بحث جدّ بزرگوارشان و بعدها جلسات درس پدر ارجمند خود شرکت می کردند و این در حالی بود که آن حضرت در میان دیگر افراد شرکت کننده در آن جلسات که همه از افراد بزرگسال بودند، درخششی فوق العاده داشتند.

 

عظمت علمی امام صادق (ع)

دوران 34 ساله امامت امام صادق (ع)، عصر شکوفایی معارف اهل بیت علیهم السلام بود. آن حضرت در این دوران از درگیری بنی امیه و بنی عباس و اشتغال آن ها به خودشان استفاده کرده و با توجه به نیاز شدید جامعه آن زمان و آماده بودن زمینه اجتماعی، با ایجاد یک حوزه وسیع علمی و دینی، به تربیت شاگردان بسیاری در زمینه های مختلف علمی و مذهبی پرداختند. عده شاگردان معروف ایشان را تا 4000 نفر و مجموع آن ها را تا 12000 نفر هم نوشته اند. به این ترتیب آن حضرت ضمن مبارزه با شبهات مسموم بدعت گزاران، اسلام نام محمّدی را از زیر حجاب تیره و تار اسلام بنی امیه و بنی عباس بیرون آوردند.

 

 

برخی از ویژگی های اخلاقی امام صادق (ع)

• دستگیری از محرومان: همین که پاسی از شب می گذشت امام صادق (ع) انبانی ازنان و گوشت و پول فراهم می آورد و آن را بر دوش می گرفت و به سوی خانه نیازمندان مدینه رهسپار شده و آن ها را در میانشان، تقسیم می کرد.
• خیرخواهی و گذشت: روزی، مردی به نزد امام صادق (ع) آمد و گفت: پسر عموی ایشان، به آن حضرت ناسزا گفته و در این راه از چیزی فرو گذار نکرده است. امام با شنیدن این سخن از جای برخاسته و دو رکعت نماز گزاردند و آن گاه چنین دعا کردند: «خداوندا، من حق خود را بر او بخشیدم، جود و کرم تو از من بیشتر است او را ببخش و گفتار و کردارش را بر او مگیر» و پیوسته آن فرد را دعا می کردند.
• نماز ملکوتی: روزی امام صادق (ع) مشغول نماز بودند و آیات قرآن را در نماز تلاوت می کردند. ناگهان از حال رفتند. پس از لحظاتی که به حال عادی بازگشتند، حاضران از ایشان پرسیدند: «این چه حالی بود که به شما دست داد؟» آن بزرگوار در پاسخ فرمودند: «آیات قرآن را تکرار کردم، تا این که به حالتی رسیدم که گویی آن آیات را به طور مستقیم از زبان نازل کننده آیات، می شنیدم».
• کار و تلاش: امام صادق (ع) کار و تلاش برای کسب روزی را وسیله حفظ آبرو تلقی کرده و می فرمودند: «آدمی باید در پیِ کسب و کار برای حفظ آبروی خود باشد».
• قناعت: امام صادق (ع) درباره میانه روی اقتصادی می فرمودند: «من ضامنم که اگر کسی میانه رو باشد، فقیر نگردد».
• ساده زیستی: امام صادق (ع) در بسیاری از وقت ها، با کارگران و غلامان خود بر سر یک سفره می نشستند و بدون هیچ غروری با آنان هم غذا می شدند. در خوردن غذا آرام و صبور بودند و هرگز با حرص و ولع غذا نمی خوردند و مانند برخی از متکبران، غذای مخصوص و متفاوت از دیگران نداشتند.
• شخصیت علمی و معنوی: ابن حجر (دانشمند اهل سنت) در کتاب صواعق می گوید: «او، آن قدر مباحث فقهی را در جهان عرضه کرده که قبل و بعد او سابقه ندارد».
• فعالیت های سیاسی: ایشان در فرصت های مناسب، از جمله در روز عرفه و در اجتماع عظیم حجاج در مراسم حج، حکومت را حق خود معرفی می کردند.
• اخلاق اجتماعی: ایشان فردی خوش مجلس و خوش سخن بودند. با مردم روابط گرم و معاشرتی صمیمانه داشتند، ولی این گرمی و صمیمیت سبب آن نمی شد که در مجلس ایشان، کار خارج از نزاکتی صورت گیرد. آن امام، هرگز کلام کسی را قطع نمی کرد. همچنین ایشان با چهره ای بشاش و گشاده و با لبانی متبسم با مردم روبرو می شدند چنانچه مالک بن انس یکی از شاگردان امام صادق (ع) و پیشوای مذهب مالکی می گوید: «او فردی شوخ طبع و خنده رو بود».

 

گروه مذهبی ستاره

 

میلاد پیامبر

میلاد پیامبر اکرم (ص) آخرین پیامبر اخلاق

میلاد پیامبر اکرم (ص) در تاریخ 17 ربیع الاول سال عام الفیل بوده است. در سال میلاد پیامبر اکرم ابرهه با لشکر خود به خانه خدا در مکه حمله کرد.

ستاره | سرویس مذهبی - سرانجام پس از قرن ها، انتظار عالم خلقت به سر آمد و بزرگ ترین هدایتگر انسان ها پا به عرصه وجود گذاشت. باران «رحمة للعالمین» باریدن گرفت، چشمه رافت و هدایت فوران نمود و نور محمدى عالم ملک و ملکوت را منور کرد.

 

میلاد پیامبر اکرم در چه شهری بود؟

امام على(ع) در رابطه با مکان تولد پیامبر فرموده اند: «مولده بمکة»

مکه این شهر امن خدا، زادگاه آخرین سفیر الهى بر خلایق گردید. شهرى که به واسطه دعاى ابراهیم محل امان و امن همه موجودات اعم از نبات و حیوان و انسان گردید: «و اذ قال ابراهیم رب اجعل هذا البلد آمنا»

 

شهر مکه شرافتش را از میلاد پیامبر اکرم دریافت کرد: «لا اقسم بهذا البلد و انت حل بهذا البلد»؛ «اى پیامبر چون تو در این شهر هستى به این شهر قسم مى خورم.»

 

تعبیر قرآن در آیات ابتداى سوره بلد نشان مى دهد که مکه به خاطر اقامت پیامبر در این شهر و تولدشان در آن، شرافت یافته و مورد قسم خداوند واقع گشته است.

 

 

تاریخ میلاد پیامبر اکرم

میلاد پیامبر اکرم را در عام الفیل معادل سال 570 میلادى گفته اند. روز ولادت ایشان 17 ربیع الاول بوده است.

امام على (ع) در خطبه اى میلاد پیامبر(ص) را این گونه توصیف مى کنند: «کریما میلاده» پیامبرى که براى کرامت بخشیدن به انسانها مبعوث شده و غایت بعثت او انحصار در تتمیم مکارم اخلاقى دارد، میلاد او نیز همواره با کرامت و به دور از هر دنائت و پستى بوده است.

برنامه انبیاء تکریم انسانهاست و چون دین اسلام اتم و اکمل ادیان است و پیامبر براى تتمیم کرامت ها پا به عرصه وجود نهاده، لذا در عالم وجود، میلادى کریم تر از این میلاد رخ نداده است.

 

حوادث آسمانی مصادف با تولد حضرت محمد

با میلاد پیامبر (ص) حوادث شگرف و تحولات عجیبى در زمین و آسمان پدید آمد. در روایتى از امام صادق (ع) نقل شده که ابلیس در آسمان هاى هفت گانه رفت و آمد مى کرد، وقتى عیسى(ع) متولد شد ابلیس از سه آسمان محروم گردید و در چهار آسمان دیگر آمد و شد داشت و با تولد پیامبر اکرم (ص) از رفت و آمد هفت آسمان محروم و ممنوع گردید و ستارگان آسمان، شیطان را از آسمان مى راندند.

 

حوادث زمینی مصادف با ولادت حضرت رسول 

حوادثى نیز در زمین رخ داد. مهمترین آن ها عبارتند از:

• به لرزه در آمدن ایوان کسرى و فرو ریختن چهارده کنگره آن
• خاموش شدن آتشکده فارس
• خشک شدن دریاچه ساوه
• سرنگون شدن بتها و اتفاقات دیگرى که در کتب تاریخ اسلام به تفصیل بیان شده است.

 

 

نامگذاری پیامبر اکرم

در هفتمین روز پس از میلاد پیامبر اکرم، «عبدالمطلب‏» براى عرض سپاسگزارى به درگاه الهى گوسفندى کشت و گروهى را دعوت نمود و در آن جشن با شکوه که از عموم قریش‏ دعوت شده بودند، نام فرزند خود را «محمد» گذارد. وقتى از او پرسیدند: چرا نام فرزند خود را محمد انتخاب کردید، در صورتى که این نام در میان اعراب کم سابقه است؟ گفت: خواستم که در آسمان و زمین ستوده باشد.

قطعا الهام غیبى در انتخاب این نام بى‏دخالت نبوده است؛ زیرا نام محمد، اگر چه در میان اعراب معروف بود ولى کمتر کسى تا آن زمان به آن نام نامیده شده بود. طبق آمار دقیقى که بعضى از تاریخ نویسان به دست آورده‏اند، تا آن روز فقط 16 نفر به این اسم نامگذارى شده بودند.

 

چرا پیامبر اکرم محمد نامیده شد؟

هر چه مصداق یک لفظ کمتر باشد، اشتباه در آن کمتر خواهد بود و چون کتاب هاى آسمانى، از نام و نشان و علایم روحى و جسمى او خبر داده بودند، باید علایم آن حضرت آن چنان روشن باشد که اشتباه در آن راه پیدا نکند. یکى از آن علایم، نام آن حضرت است که بعد از میلاد پیامبر اکرم مشخص گردیده است. باید مصداق آن به قدرى کم باشد، که راه هر گونه تردیدى را در تشخیص پیامبر گرامى از بین ببرد. مخصوصا هنگامى که بقیه اوصاف و علائم وى ضمیمه نام او گردد. در این صورت، به طور واضح کسى که انجیل و تورات از ظهور او خبر داده است، به خوبى شناخته خواهد شد.

 

 

شبهه علما در میلاد پیامبر اکرم

قرآن مجید، رسول گرامى را به دو و یا چند نام معرفى مى‏کند. در سوره‏هاى آل عمران، محمد، فتح و احزاب، به ترتیب در آیه‏هاى 138، 2، 29 و 40، او را به نام‏«محمد» و در سوره ‏«صف» آیه 6 به نام ‏«احمد» خوانده است. علت داشتن دو نام چنان که در تاریخ منعکس است این است که مادر رسول خدا،پیش از جدش، نام او را «احمد» گذارده بود. بنابراین، آن چه را بعضى از خاورشناسان در مقام اعتراض گفته‏اند که: «انجیل‏»، به تصریح قرآن، در سوره‏ «صف آیه 6»، ظهور پیامبرى را بشارت داده است که نام او احمد است نه محمد و شخصى که مسلمانان به رهبرى او معتقدند،نام او «محمد» است نه احمد،بى اساس است؛ زیرا قرآنى که پیامبر ما را به نام‏ «احمد» معرفى نموده است، در چند جا او را به نام‏ «محمد» خوانده است. اگر مدرک آنها براى تعیین نام این پیامبر، قرآن مجید باشد (چنان که هست)، قرآن او را به هر دو اسم نامیده و او را در جائى به نام محمد و در جاى دیگر «احمد» معرفى نموده است.

اطلاعیه مهم 2

به نام نامی نامها

کلیه دبیران دفاعی بایددرکانال سروش 

defaee110@

عضوشوند.برای استفاده ازپاورهای کتاب جدیدو مطالب مورد نیاز.

اطلاعیه مهم

ً بسم الله الرحمن الرحیم

قابل توجه فقط همکاران  خواهر گروه دفاعی /آدرس کانال وشماره تماس ذیل مربوط به خانم کاظمی مربی بسیج دانش آموزی خواهران می باشد .لذا

فقط همکاران  خواهرباایشان درتماس باشند.

defaeekh.najafabad@    -09900192492

28 صفر سالروز رحلت پیامبر اکرم(ص)

28 صفر سالروز رحلت پیامبر اکرم(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع) و امام رضا(ع) بر عموم مسلمین جهان تسلیت باد

در سال یازدهم هجرت رسول اکرم (ص) در آخرین سفرحج (در عرفه)، در مکه و در غدیرخم، در مدینه قبل از بیماری و بعد از آن در جمع یاران و یا در ضمن ‏سخنرانی عمومی، با صراحت و بدون هیچ ابهام، از رحلت ‏خود خبر داد. چنان که قرآن

 رهروان رسول خدا (ص) را آگاه ساخته بود که ‏پیامبر هم در نیاز به خوراک و پوشاک و ازدواج و وقوع بیماری و پیری مانند دیگر افراد بشر است و همانند آنان خواهد مرد. پیامبر اکرم (ص) یک ماه قبل از رحلت فرمود: «فراق نزدیک شده و

 بازگشت ‏به سوی خداوند است. نزدیک است فراخوانده شوم و دعوت حق را اجابت نمایم و من دو چیز گران در میان شما می گذارم و می ‏روم: کتاب خدا و عترتم، و خداوند لطیف و آگاه به من خبر داد که این دو هرگز از یکدیگر جدا نشوند تا

 کنار حوض کوثر برمن ‏وارد شوند. پس خوب بیندیشید چگونه با آن دو رفتار خواهید نمود. در حجه ‏الوداع در هنگام رمی‏ جمرات فرمود: «مناسک خود را از من ‏فرا گیرید، شاید بعد از امسال دیگر به حج نیایم و هرگز مرا دیگر در این جایگاه نخواهید دید».روزی به آن حضرت خبر دادند که مردم از وقوع مرگ شما اندوهگین ‏و نگرانند. پیامبر در حالی که به فضل بن عباس و علی بن ابی‏طالب (ع) تکیه داده بود به سوی مسجد رهسپار گردید و پس از درود و سپاس پروردگار، فرمود: «به من خبر داده‏ اند

 شما از مرگ ‏پیامبر خود در هراس هستید. آیا پیش از من، پیامبری بوده است که‏ جاودان باشد؟! آگاه باشید، من به رحمت پروردگار خود خواهم ‏پیوست و شما نیز به رحمت پروردگار خود ملحق خواهید شد. روزی دیگر پیامبر (ص) با کمک علی (ع) و جمعی از یاران خود به قبرستان بقیع رفت و برای مردگان طلب آمرزش کرد .

 سپس رو به علی (ع) کرد و فرمود:  «کلید گنجهای ابدی دنیا و زندگی ابدی در آن، در اختیار من گذارده شده و بین زندگی در دنیا و لقای خداوند مخیر شده ام، ولی من ملاقات با پروردگار و بهشت الهی را ترجیح داده ام».در چند روز آخر از زندگی رسول اکرم (ص) آن بزرگوار در مسجد پس از انجام نماز صبح فرمود:«ای مردم! آتش فتنه‏ ها شعله ‏ور گردیده و فتنه‏ ها همچون پاره‏های امواج تاریک شب روی آورده است. من در روز رستاخیزپیشاپیش شما هستم و شما در حوض کوثر بر من در می آئید. آگاه باشید که من درباره ثقلین از شما می پرسم، پس بنگرید چگونه پس از من درباره آن دو رفتار می کنید، زیرا که خدای لطیف و خبیر مرا آگاه ساخته که آن دو از هم جدا نمی شوند تا مرا دیدار کنند. آگاه باشید که من آن دو را در میان شما به جای نهادم ( کتاب خدا و اهل بیتم ). بر ایشان پیشی نگیرید که از هم پاشیده و پراکنده خواهید شد و درباره آنان کوتاهی نکنید که به هلاکت می رسید. آنگاه پیامبر (ص) با زحمت به سوی خانه اش به راه افتاد. مردم با چشمانی اشک آلود آخرین فرستاده الهی را بدرقه می کردند. در آخرین روزها پیامبر به علی (ع) وصیت نمود که او را غسل و کفن کند و بر او نماز بگزارد. علی (ع) که جانش با جان پیامبر آمیخته بود، پاسخ داد:  «ای رسول خدا، می ترسم طاقت این کار را نداشته باشم».پیامبر (ص) علی (ع) را به خود نزدیک کرد. آنگاه انگشترش را به او داد تا در دستش کند. سپس شمشیر، زره و سایر وسایل جنگی خود را خواست و همه آنها را به علی سپرد.فردای آن روز بیماری پیامبر (ص) شدت یافت اما او در همین حال نیز اطرافیان خود را درباره حقوق مردم و توجه به مردم سفارش می کرد. سپس به حاضران فرمود:  «برادر و دوستم را بخواهید به اینجا بیاید».ام سلمه، همسر پیامبر گفت: «علی را بگویید بیاید. زیرا منظور پیامبر جز او کس دیگری نیست».هنگامی که علی (ع) آمد، پیامبر به او اشاره کرد که نزدیک شود. آنگاه علی (ع) را در آغوش گرفت و مدتی طولانی با او راز گفت تا آنکه از حال رفت و بیهوش شد. با مشاهده این وضع، نواده های پیامبر (ص) حسن و حسین (ع) به شدت گریستند و خود را روی بدن رسول خدا افکندند. علی (ع) خواست آن دو را از پیامبر (ص) جدا کند. پیامبر (ص) به هوش آمد و فرمود: «علی جان آن دو را واگذار تا ببویم و آنها نیز مرا ببویند، آن دو از من بهره گیرند و من از آنها بهره گیرم».سرانجام پیامبر (ص) هنگامی که سرش بر دامان علی (ع) بود، جان به جان آفرین تسلیم کرد

بیست و هشتم صفر شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام

ولادت
در نیمه ماه رمضان سوم هجری، اولین فرزند علی علیه السلام و فاطمه سلام الله علیها به دنیا آمد. پس از ولادت،نامگذاری از جانب مادر به پدر، و از او به رسول خدا محوّل شد و آن حضرت هم منتظر نامگذاری پروردگار ماند. تا اینکه جبرئیل ،امین وحی، فرود آمد و گفت: « خدایت سلام می رساند و می گوید چون علی برای تو همانند هارون برای موسی است، نام فرزندش را نام فرزند حضرت هارون علیه السلام یعنی شبّر قرار ده!» رسول خدا فرمود: « زبان من عربی است و شبّر، عبری است.» جبرئیل گفت: « شبّر در زبان عرب به معنای« حسن» است.» به این ترتیب، کودک، حسن نام گرفت. تنها کنیه ی آن حضرت « ابو محمد» و مشهورترین القابش« سید» و «سبط» و«تقی» است. نقش خاتم و انگشتر امام حسن را « العزه لله» گفته‏اند؛ روز هفتم پس از ولادت، رسول خدا صلّی الله علیه وآله و سلّم مستحبات ولادت را در مورد حسن به جا آوردند و حسن را به« ((ام فضل (لبابه)|ام الفضل))» ،همسر عمویشان، سپردند تا او را از شیری که به خاطر زایمان فرزندش، قثم، در پستان داشت، شیر دهد. بعدها نیز رسول خدا برای امام حسن،ادعیه ی عافیت و حرزهای مخصوص چشم زخم را خواندند.
 

ذکر امام در قرآن
ذکر امام حسن علیه السلام در قرآن : قرآن مجید مشتمل است بر یادکردی از شخصیت ها، از خوبان یا از بدان، لیکن این یادکرد گاهی همراه با ذکر نام است(همانند آنچه درباره موسی و فرعون ذکر شده است) و گاه فقط با توصیف، و بدون ذکر نام.( همانند آنچه درباره امام علی علیه السلام نازل شده است.) درباره امام حسن علیه السلام نیز آیاتی به صورت توصیف و بدون ذکر نام نازل شده است؛ همانند آیه تطهیر ، آیه ذوی القربی و آیه اولی الامر.
رابطه امام حسن علیه السلام و رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم : امام حسن علیه السلام بیشتر از هفت سال با رسول خدا زندگی نکرد، ولی در همین مدت به شدت مورد عنایت آن حضرت بود و استفاده‏های علمی و تربیتی فراوانی برد. محبت رسول خدا به امام حسن بسیار فراوان بوده و آن حضرت، گاهی نوه اش را در کارهای بزرگی همانند بیعت رضوان و مباهله با نصارای نجران هم شرکت می داده است. رسول خدا درباره ی او تعریف و تمجیدهای فراوانی نموده است که امام بعدها به مناسبت های مختلف، از آنها برای معرفی شخصیت الهی خویش سود جست.
امام حسن و فاطمه زهرا سلام الله علیها امام حسن علیه السلام با مادر خود، فاطمه ی اطهر، رابطه‏ای عمیق و متعالی داشت. فاطمه گاه با فرزندش بازی های کودکانه می کرد و گاه با ملاطفت مادرانه او را به عبادات مستحب تشویق می نمود. حسن نیز گزارش سخنان رسول خدا را پیش از هر کس، از مسجد به مادر می رساند و گاه در عبادت مادر دقت می کرد و از آن درس ها می گرفت.
این ارتباط صمیمی در اواخر عمر مادر اوج گرفت؛ تا آنجا که این دو به همراه هم و با تن و قلبی آزرده به زیارت قبر رسول الله و بقیع می رفتند و شگفت آن که این رابطه پس از ارتحال مادر نیز باقی ماند؛ به طوری که فاطمه پس از وفات دست های مجروح خویش را از کفن بیرون آورد و حسنش را در آغوش کشید. امام حسن نیز سال ها بعد در حضور دشمنانی همانند معاویه و مغیره بن شعبه مصیبت مضروب شدن مادر را یادآور شد.
امام حسن در دوران پیش از خلافت پدر : از این دوران اطلاع زیادی در دست نیست. فقط این مقدار مسلم است که امام علیه السلام در خدمت پدر بوده است؛ گاه از روی دلسوزی در تأمین رفاه پدر می کوشیده و گاه همراه او در برخی فعالیت های اجتماعی شرکت می کرده است( همانند شرکت در بدرقه ابوذر به هنگام تبعید)، و گاه پاره ای مأموریت های مهم را از طرف پدر عهده دار بوده است (همانند آبرسانی به منزل عثمان در حال محاصره.) سیاست های عملی امام حسن علیه السلام کاملاً هماهنگ با پدر است، لذا همانند او در هیچ یک از جنگ ها و فتوحات پس از رسول خدا در تمام این دوره ی 25 ساله شرکت ننموده است.
در دوران خلافت پدر
امام حسن علیه السلام با پدر، از آغاز خلافت تا شهادت : امام حسن از آغاز بیعت مردم با حضرت علی علیه السلام تا لحظه شهادت آن حضرت در مقام قوی‏ترین بازوی آن حضرت عمل کرد. در جریان بیعت، حضوری جدی داشت؛ در سه جنگ جمل ، صفین و نهروان حاضر بود. پیش از جنگ جمل هم به همراه عمّار یاسر و قیس بن سعد به کوفه رفت و با سرکوب کردن فتنه ی ابو موسی اشعری ، مردم را به جنگ با مردم بصره فرا خواند. گهگاه به جای پدر نماز جمعه بر پا داشت. در شب ضربت خوردن پدر قصد داشت همراهی اش کند که با منع پدر، منصرف شد. پس از ضربت خوردن پدر نیز تمام تلاش خود را برای بهبود و استراحت آن حضرت به کار بست و در پایان به وصایای او گوش سپرد.
جانشینی پس از شهادت پدر
حضرت علی علیه السلام قبل از شهادت، امام حسن را وصی خود تعیین کرد. رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم نیز قبل از آن به دو گونه این وصایت را اعلام کرده بودند؛ یکی به صورت تصریح به امامت امام حسن و امام حسین علیهماالسلام پس از پدرشان، و دوم تصریح به امامت اوصیاء دوازده گانه ی خود، با ذکر اسامی آنها.
امام پس از خلافت
امام حسن علیه السلام پس از خلافت و قبل از صلح (دوران کوتاه خلافت ظاهری): دوران کوتاه چند ماهه خلافت ظاهری امام حسن علیه السلام، پر ماجرا سپری شد. بلافاصله پس از شهادت حضرت علی علیه السلام، امام حسن به مسجد آمد و در سخنانی شیوا تلویحاً مردم را به بیعت با خویش فراخواندند.
پس از سخنرانی و با تبلیغ نافذابن عباس مردم کوفه با آن حضرتبیعت کردند. امام نیز بیعتشان را براین اساس که از او پیروی کنند و با هر کس جنگید، بجنگند و با هر کس صلح کرد، صلح کنند، پذیرفت؛ و سپس به تحکیم پایه های حکومت خویش پرداخت، ابن ملجم ،قاتل پدر، را گردن زد و اکثر فرمانداران مناطق را که به دست پدرش نصب شده بودند، تثبیت نمود و برخی را تغییر داد.
جاسوس های معاویه را پیدا کرد و گردن زد، نامه ی تندی به وی نوشت و او را تهدید به جنگ نمود. نامه نگاری میان حضرت و معاویه ادامه یافت تا اینکه معاویه لشکری عظیم به سوی عراق گسیل داشت و حضرت نیز درصدد تهیه لشکری برای مقابله با او برآمد.
صلح امام
مهمترین حادثه در زندگی امام حسن علیه السلام جریان صلح معاویه با آن حضرت است. تحلیل این حادثه ضروری به نظر می رسد زیرا خود امام صلحش را حجتی بر آیندگان می داند؛ یعنی بر اساس عملکرد حضرت، وظیفه انسان نیز در شرایط مشابه با آن زمان، صلح و مصالحه است.
بررسی مقدمات و شرایط و عللی که صلح را ایجاب کرد و دقت در کیفیت وقوع صلح و مواد صلحنامه و موشکافی نتایج شیرین صلح برای جناح حق و ضربه های سهمگین آن بر جناح باطل به خوبی روشن می کند که صلح آن حضرت در حقیقت انقلاب سبزی بود که زمینه انقلاب سرخ حسینی را فراهم ساخت و این نرمش قهرمانانه در کنار آن جنبش ظلم ستیزانه، پایه ریز انقلاب علمی امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام در عصر طلایی خلأ انتقال قدرت از بنی امیه به بنی عباس گشت و به این ترتیب، اسلام ناب محمدی که در تشیع جلوه گر بود، نهال خود را آبیاری نمود و به درخت تنومندی تبدیل کرد.
امام پس از صلح تا شهادت
تمامی تلاش امام حسن پس از قبول صلح این بود که فواید مورد نظرش را از صلح به نتیجه برساند و بر این اساس در تمام این مدت به حفظ نیروهای کیفی و خالص ، بازسازی نیروهای خسته و وازده و تفسیر صحیح اسلام پرداخت.
عملکرد دشمن شکن حضرت پس از صلح چنان قدرتمند بود که معاویه را به فکر شهادت آن حضرت انداخت.
صورت و شمایل امام
امام حسن علیه السلام به رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم از همه شبیه تر بود. زیبایی بی نظیری داشت.رنگش سفید بود و اندکی متمایل به سرخ، چشمانش درشت و سیاه، و محاسنش انبوه. جثه ای قوی، تنومند و چهارشانه داشت. مویش مجعد (فردار) و قامتش متوسط بود.
سیرت و فضائل و مناقب امام : شمارش مناقب هیچ یک از اهل بیت عصمت علیهم السلام ممکن نیست. در زیارت جامعه خطاب به آنان می گوییم: « سروران من! ستایش شما را شماره نتوانم کرد و به آنچه در شأن شماست نتوانم رسید و به اندازه و قدرتان وصف نتوانم گفت.»
امام حسن علیه السلام نه تنها از این خطاب مستثنی نیست بلکه به خصائصی از قبیل« سبط اکبر» بودن نیز برخوردار است.
حلم بی پایان، علم فراوان، جود و عبادت، زهد و بلاغت، تواضع و شجاعت آن حضرت، نه دوست بلکه دشمن را به اعتراف و اعجاب واداشته است؛ و فضیلت و افتخار، آن است که دشمن به آن گواهی دهد.
معجزات امام : از معجزات آن حضرت جز اندکی در تاریخ نقل نشده است( همانند اینکه پدر را پس از شهادتش به صورت زنده به گروهی نشان داد.) و نیز نمونه هایی از استجابت دعا و نفرین های آن حضرت (همانند رطب دادن نخلی خشکیده به دعای او.) ولی اکثر معجزات و کرامات حضرت در اخبار از غیب و پیشگویی ها تجلّی کرده است.
شهادت امام
تلاش موفق امام حسن برای به کرسی نشاندن اهداف صلح باعث شد که معاویه طرح قتل حضرت را پیگیری نماید تا بتواند به خواسته دیرین خود یعنی تبدیل خلافت اسلامی به سلطنت موروثی، جامه ی عمل بپوشاند. به این ترتیب سمی مهلک تهیه کرد و آن را توسط همسر آن حضرت به او خوراند.
حضرت پس از مدتی درد و رنج، در روز 28 ماه صفر سال 50 هجری به لقاء الله شتافت.
برادرش امام حسین علیه السلام، جنازه ی او را پس از تغسیل و نماز برای دفن به سوی مسجد و روضه پیامبر برد ولی سرانجام بر اثر ممانعت بنی امیه در بقیع به خاک سپرد.
ثواب عزاداری و گریه بر امام حسن
رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم سال ها پیش از شهادت امام حسن فرموده بود : « هر کس بر حسن گریه کند، چشمش روزی که دیده ها کور می شوند (روزقیامت)، کور نمی شود و هرکس در مصیبت او اندوهگین شود، روزی که همه دلها اندوهگین است، غم و اندوهی ندارد. زیارت حسن مایه ی استواری قدم ها در قیامت است.»
شاگردان و یاران امام
نام بیش از 30 نفر از شاگردان و یاران آن حضرت در تاریخ ثبت شده است.
همسران امام
بررسی موضوع زنان امام حسن علیه السلام بسیار لازم است زیرا زشت ترین تهمتی که به حضرت از طرف دشمنان و دوستان نادان زده شده است، کثرت اغراق آمیز ازدواج ها و طلاق های اوست؛ تا جایی که برخی، تعداد همسران آن حضرت را 400 نفر گفته اند.
مجموعه زنانی که نام خود و پدرشان در تاریخ ثبت است و به عنوان همسر حضرت ذکر شده اند، صحیح یا ناصحیح، به ده نفر نمی رسد؛ و در حقیقت بنی امیه خواسته اند با تهمت لذت طلبی مفرط به آن حضرت، صلح او را به صورتی تحریف یافته تفسیر کنند.
فرزندان امام
کمترین عددی که درباره فرزندان حضرت نوشته اند 7 نفر و بیشترین عدد 23 نفر است. شیخ مفید ، فرزندان حضرت را 15 نفر می داند( هشت پسر و هفت دختر.)
از دختران حضرت 4 نفر و از پسرانش نیز 4 نفر صاحب فرزند شده اند. البته دو تن از پسران، فرزند پسر نیاوردند و به همین جهت نسل تمامی سادات حسنی به آن دو پسر دیگر که فرزند پسر آورده اند زید و حسن مثنّی) منتهی می گردد. در سلسله سادات حسنی، دانشمندان، سلاطین، محدّثان و انقلابیون متعددی وجود دارد

*****************************************************************************************************

شهادت امام رضا (ع)
ولادت و القاب

امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در یازده ذیقعده 148 ق در شهر مدینه به دنیا آمد. پدر بزگوار آن حضرت، امام موسی کاظم علیه السلام نام مبارک او را «علی» گذاشت.

کینه آن حضرت «ابوالحسن» و مشهورترین لقبش «رضا» است. دیگر القاب آن امام همام عبارتند از: «صابر»، «فاضل»، «رضیّ»، «وفّی»، «صدّیق»، «زکی»، «سراج اللّه» و «نورالهدی».

لقب رضا

نام اصلی امام هشتم علی بن موسی علیه السلام است لقب یا نام مشهور آن حضرت رضا علیه السلام می باشد. درباره علت نام گذاری آن حضرت به رضا علیه السلام چنین گفته اند: «او را رضا ملقب گردانیده اند برای آن که پسندیده خدا بود در آسمان و پسندیده رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم و ائمه علیه السلام بود در زمین برای امامت». وجه دیگری که برای آن بیان داشته اند این است که «آن حضرت به رضای پروردگار راضی بود و این خصلت ارزشمند را که مقامی بالاتر از مقام صبر است، به طور کامل داشت».

دستیار علمی و فرهنگی پدر

امام رضا علیه السلام نقش به سزایی در توسعه حوزه معارف اسلامی و تربیت شاگردان برجسته داشت. آن حضرت با انجام دادن و پی گیری کارهای پدر، پشتوانه علمی استواری برای پیش برد آرمان های فرهنگی خاندان رسالت بود. امام موسی کاظم علیه السلام آن حضرت را حتی در زمان حیات خودشان در بسیاری از امور به عنوان وکیل و نماینده خود معرفی می کرد، و از نوع توجه امام موسی بن جعفر علیه السلام به حضرت رضا علیه السلام همه شیعیان می فهمیدند که آن حضرت یگانه دستیار امین و مورد اعتماد پدر است که در همه امور محول شده به صورت شایسته وظیفه خویش را به انجام می رساند.

سرپرستی امور هنگام زندانی بودن پدر

در تمام مدتی که امام موسی کاظم علیه السلام در زندان خلفای عباسی بود، امام رضا علیه السلام بودند که در غیاب پدر به رسیدگی امور می پرداخت. گرچه هنوز به مقام امامت نرسیده بودند، ولی کارهای امام را به نمایندگی از پدر انجام می دادند و نقش بسیار مهمی در نگهبانی از فرهنگ و فقه تشیّع و حفظ شاگردان و هدایت شیعیان داشتند. در چنین وضعیتی امام رضا علیه السلام به امور فرهنگی، اجتماعی و مذهبی شیعیان رسیدگی می کردند، به سؤالات فکری و اعتقادی آنها پاسخ می داد و خلأ غیبت پدر را پر می کرد و مایه دل گرمی و تسلّی خاطر مراجعین بود، و در عین حال اهداف پدر را دنبال نموده، به افشاگری بر ضد طاغوتیان می پرداختند.

امامت امام رضا علیه السلام

در سال 183 ق با شهادت امام موسی کاظم علیه السلام ، امامت امام رضا علیه السلام شروع شد. آن حضرت 35 سال بیشتر سن نداشت که زمام امور امامت را به دست گرفت و هدایت و راهنمایی فکری و اعتقادی جامعه اسلامی را عهده دار شدند. امام موسی کاظم علیه السلام در فرصت های مختلف به معرفی امام رضا علیه السلام به عنوان امام و وصی بعد از خود می پرداخت و از یاران و شاگردان خود بر این امر مهم گواهی می گرفت. مدت امامت آن حضرت بیست سال طول کشید که هفده سال آن در مدینه و سه سال آخر آن در خراسان سپری شد.

امام رضا علیه السلام و هارون

ده سالِ اول امامت امام رضا علیه السلام مقارن با خلافت هارون عباسی بود. موضع گیری امام رضا علیه السلام در برابر هارون، مانند موضع گیری پدر بزرگوارش امام کاظم علیه السلام بود، و از این موضع، حتی یک قدم عقب نشینی نکرد. در همین عصر، امامت خود را آشکار نمود و این کار به منزله اعلان مخالفت با حکومت غاصبانه هارون الرشید عباسی بود. شهادت امام موسی کاظم علیه السلام در زندان برای هارون بسیار گران تمام شد. گرچه هارون در مورد کتمان شهادت امام کاظم علیه السلام بسیار کوشید ولی حقیقت برای بسیاری کشف شد. از این رو هارون از مخالفت و قیام احتمالی مردم علیه خود نگران بود. در نتیجه از تعرّض به امام رضا علیه السلام تا آن جا که ممکن بود، خودداری می کرد و از سخت گیری هایی که در دوره امام کاظم علیه السلام انجام می داد، در زمان امام رضا علیه السلام خبری نبود.

امام رضا علیه السلام در عصر خلافت امین

پنج سال از دوره امامت امام رضا علیه السلام در زمان خلافت امین سپری شد، امین فرزند ارشد هارون و ولی عهد او بود. پس از مرگ هارون،مردم در بغداد که مرکز خلافت عباسی بود، با امین بیعت کردند و بر این اساس در سرتاسر بلاد اسلامی امین به عنوان خلیفه معرفی شد. امین که مردی عیّاش و هوس باز بود اغلب وقتِ خود را به عیش ونوش و خوش گذرانی می گذراند و بخشی از دوره حکومتش را به جنگ و درگیری با برادر خود عبداللّه مأمون سپری کرد. به همین خاطر امام رضا علیه السلام در دوره حکومت او از آزادی نسبی برخوردار بودند و از این فرصت برای تربیت شاگرد و رسیدگی به امور دینی مردم و تهذیب و تکمیل احادیث خاندان نبوت و مناظره و مباحثه علمی با اندیشمندان کمال استفاده را کردند.

امام رضا علیه السلام و مأمون

امام رضا علیه السلام پنج سال آخر امامت خویش را در دوران خلافت مأمون عباسی سپری کرد. مأمون عباسی که پس از قتل برادر خود، امین به عنوان هفتمین خلیفه عباسی بر مسند خلافت نشسته بود، از چند جهت ارکان حکومت خود را در خطر می دید. نخست، از طرف علویان و طرف دارانشان که از حکومت عباسیان دلی پرخون داشتند و در هر فرصتی پرچم مخالفت برمی افراشتند؛ دوم از سوی عباسیان؛ زیرا مأمون برادر خود امین را کشته و سر بریده او را بر نیزه زده بود که این کار موجب رنجش بسیار عباسیان شده بود. گفتنی است عباسیّان امین را خلیفه رسمی و مشروع پس از هارون می دانستند؛ سوم از سوی ایرانیان و خراسانیان که به صورت فطری و باور اعتقادی طرف دار و دوستدار خاندان رسالت بودند.

دعوت مأمون از امام رضا علیه السلام برای رفتن به خراسان

مأمون عباسی که خلافت خود را از چند طریق مورد تهدید می دید، تصمیم به آوردن امام رضا علیه السلام از مدینه به مَرْو گرفت تا با پیشنهاد خلافت یا ولایت عهدی به امام رضا علیه السلام ، مقداری از فشارها و تهدیدهای احتمالی از سوی علویان و ایرانیان را فرو نشاند و مردم با دیدن حضور امام رضا علیه السلام در دستگاه خلافت مأمون، از شورش و مخالفت منصرف شوند. مأمون در اجرای این تصمیم، چندین نامه و پیام دعوت به امام فرستاد. امام علیه السلام این دعوت ها را رد می کرد، ولی مأمون با اصرار و پافشاری بسیار، امام علیه السلام را ناگزیر کرد که به سوی خراسان حرکت کند. مأمون گروهی را به فرماندهی «رَجاء بن ابی ضحّاک» مأمور آوردن امام رضا علیه السلام و همراهانشان از راه بصره و اهواز و فارس کرد.

ناخشنودی امام رضا علیه السلام از سفر به خراسان

شواهد بسیاری در دست است که امام رضا علیه السلام از سفر به خراسان ناخشنود بود و پیوسته ناخشنودی خود را برای مردم آشکار می فرمود و با این روش، حجّت را بر مردم تمام می کرد، تا فریب ترفند مأمون را نخورند و بدانند که او فریب مأمون را نخورده؛ بلکه برای مصلحت اسلام و مسلمین این سفر را پذیرفته است. ردّ دعوت مأمون در چندین نوبت، وداع امام با افراد خانواده و بستگانش و دعوت آنان برای گریه بر حضرت هنگام خروج از مدینه نشانه ناخشنودی حضرت از سفر به خراسان است.

ولایت عهدی اجباری

امام رضا علیه السلام با قبول ولایت عهدی اجباری هم چون امام حسن علیه السلام که صلح تحمیلی معاویه را پذیرفتند به مردم فهماندند که سیاستش از سیاست مأمون کاملاً جداست و در گفت وگو با مأمون درباره خلافت، با کمال صراحت به مأمون فرمود: «تو چکاره ای که خلافت را به من واگذاری؟ اگر خلافت را خدا به تو داده، تو نمی توانی آن را به دیگری واگذاری، و اگر خدا به تو نداده، چه حقّی داری که درباره آن تصمیم بگیری».

یوسفی در دستگاه فرعونیان

یاسر خادم امام رضا علیه السلام می گوید: پس از آن که ولایت عهدی امام رضا علیه السلام استقرار یافت، دیدم که امام علیه السلام دست هایش را به سوی آسمان بلند کرده، به خدا چنین عرض کرد: «خدایا، تو می دانی که من در مورد قبول ولایت عهدی ناگزیر شدم. پس مرا مورد بازخواست قرار نده، چنان که بنده و پیامبرت یوسف علیه السلام را هنگامی که حکومت مصر را به دست گرفت، بازخواست نکردی».

اقامه نماز عید فطر از سوی امام رضا علیه السلام

پس از پایان مجلسی که به مناسبت ولایت عهدی امام رضا علیه السلام در پنجم رمضان سال 203 ق تشکیل شده بود، مأمون از امام خواست که نماز عید فطر را اقامه کند. ولی آن حضرت این کار را نمی پذیرفت. سرانجام امام رضا علیه السلام به مأمون پیغام داد که «اگر بناست من نماز بخوانم، من مانند روش پیامبر و امیر مؤمنان علی علیه السلام نماز می خوانم». مأمون در پاسخ گفت: «شما مختارید هرگونه که دوست دارید نماز را به جای آورید».

امام رضا علیه السلام هم چون پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم با پای برهنه و عصا در دست از منزل بیرون آمد. هنگامی که روسا و لشکریان دیدند که امام رضا علیه السلام با کمال تواضع و با پای برهنه از خانه بیرون آمده، از مرکب هایشان پیاده شدند و کفش ها را از پا درآوردند. و با پای برهنه همراه امام حرکت کردند. حضرت در هر ده قدم می ایستاد و سه تکبیر می گفت. زمین و زمان با تکبیر آن حضرت همنوا شده بود. مأمون از هیبت و شکوه نماز امام به وحشت افتاد و به امام پیام فرستاد که «ضرورتی ندارد نماز بخوانید. بهتر است که برگردید». لذا حضرت رضا علیه السلام مجبور شدند که از اقامه نماز خودداری کنند. بدین ترتیب مأمون از اقامه نماز امام جلوگیری کرد.

شهادت جان سوز امام

مأمون که برای حفظ حکومت خود امام رضا علیه السلام را از مدینه به مرو آورده بود و با ترفندهای خود و اطرافیان به اهداف خود نرسیده بود، وقتی که رفتار و قاطعیت آن حضرت را دید، دریافت که گفتار و رفتار آن حضرت در نهایت موجب ضعف و تزلزل حکومت او می شود و از سوی دیگر عباسیّان همواره در مورد ولایت عهدی امام رضا علیه السلام مأمون را تهدید می کردند و به او هشدار می دادند. در نتیجه وی تصمیم گرفت که آن حضرت را به گونه ای از میان ببرد. ولی کاملاً مراقب بود که این عمل به طور کاملاً محرمانه انجام گیرد تا مسئله جدیدی برای حکومتش پیش نیاید. لذا با مسموم کردن آن حضرت به هدف خود رسید. امام علیه السلام در روز آخر صفر بر اثر زهر مسموم و دعوت حق را لبیک گفت و به اجداد پاکش پیوست.

دفن شبانه و مظلومانه امام رضا علیه السلام

مردم و دوستداران آن امام وقتی که خبر شهادت حضرت را شنیدند ازدحام کردند و گفتند که مأمون با نیرنگ امام علیه السلام را کشته است. مأمون شخصی را نزد مردم فرستاد و گفت تشییع جنازه به فرصتی دیگر موکول شده است. مأمون از ترس این که آشوبی برپا شود مردم را با این ترفند متفرق کرد و دستور داد جنازه آن حضرت را شبانه غسل دادند و به خاک سپردند.

عبادت امام رضا علیه السلام

امام رضا علیه السلام هم چون اجداد پاکش، قبل از هر چیز، بنده خالص خدا بود و همه چیز را در خط بندگی خدا دنبال می کرد. زهد و عبادت و راز نیاز و مناجات و سجده های طولانی او، نشان می داد که دلداده خداست. رجاء بن ضحاک سرپرست مأموران مأمون که مسئولیت آوردن امام را از مدینه به خراسان برعهده داشت، در این باره می گوید: «سوگند به خدا، مردی را ندیدم که با تقواتر از امام رضا علیه السلام باشد و در همه ساعات زندگی یاد خدا کند و به اندازه او خوف از عقاب خدا را در دل داشته باشد».

تلاوت قرآن

رجاء بن ضحاک سرپرست مأموران مأمون که مسئولیت آوردن امام رضا علیه السلام را از مدینه به خراسان برعهده داشت می گوید «امام رضا علیه السلام شب ها بسیار قرآن تلاوت می کرد. هنگامی که به آیه ای می رسید که در آن سخن از بهشت و دوزخ به میان آمده بود، گریه می کرد و از درگاه خدا تقاضای بهشت می فرمود و می گفت: «پناه می برم به خدا از آتش دوزخ».

انتظار امام از شیعیان

محدث قمی رحمه الله از حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام روایت می کند که، امام هشتم علی بن موسی الرضا علیه السلام فرمود: «ای عبدالعظیم، سلام مرا به دوستانم برسان و به آنان بگو وسوسه های شیطانی را به خود راه ندهند و در زندگی راستگو و امانت دار باشند. راجع به چیزهایی که برایشان فایده ای ندارد سکوت کنند و جدال نکنند. با یکدیگر رفت و آمد نمایند؛ زیرا این عمل موجب تقرب به من می شود. حیثیت و آبروی خود را از بین نبرند که هرکس آبروی کسی را بریزد و از این راه یکی از دوستان مرا به غضب آورد، دعا می کنم که خدا او را در دنیا و آخرت به عذاب دچار سازد و در آخرت از زیان کاران به شمار آید».

زندگی گوار

علی بن شعیب می گوید: روزی خدمت امام رضا علیه السلام رسیدم. امام فرمودند: «ای پسر شعیب به نظر تو زندگی چه کسی از همه مردم گواراتر است؟» گفتم: یابن رسول اللّه، شما در این باره از همه داناترید. آن گاه امام فرمودند: «کسی که مردم از زندگی او بهره مند گردند و خیرش به دیگران برسد». سپس فرمودند: «چه کسی زندگی اش از همه نکبت بارتر است؟ گفتم: باز هم در این مورد شما از همه عالم ترید. حضرت فرمودند: «کسی که مردم از زندگی او خیری نبینند».

شاگردان برجسته امام رضا علیه السلام

امام رضا علیه السلام در مدینه و در حوزه درسی خود شاگردان بسیاری را جمع کرده، به تربیت آنها مشغول بودند؛ شاگردانی که به گرد شمع وجود آن بزرگوار اجتماع می کردند و از علوم آن حضرت بهره مند می شدند. یکی از شاگردان آن حضرت «زکریّا بن آدم» است که نمایندگی امام علیه السلام را در قم عهده دار بود. امام رضا علیه السلام در نامه ای به او می نویسند: خداوند به سبب وجود تو بلا را از شهر قم دور می سازد، چنان که بلا را به علت وجود امام کاظم علیه السلام از مردم بغداد برطرف می گرداند». از دیگر شاگردان برجسته آن حضرت می توان از یونس بن عبدالرحمن، صفوان بن یحیی، حسن بن محبوب و علی بن میثم نام برد.

کلمات قصار

اِنَّ الصَّمتَ بابٌ مِنْ اَبْوابِ الحِکْمَةِ، اِنَّ الصَّمْتَ یُکْسِبُ المَحَبَّةَ، اِنَّهُ دَلیلٌ عَلی کُلِّ خَیْرٍ؛

همانا خاموشی و کنترل زبان دری از درهای حکمت است و موجب دوستی می شود و به نیکی ها راه می برد.

صِدیقُ کُلِّ امْرء عَقْلُهُ و عَدُوُّهُ جَهْلُهُ؛

دوست هر انسانی، عقل او، و دشمن هر انسانی نادانی اوست.

اَلتَوَدّدُ اِلَی النّاسِ نِصْفُ العَقْلِ؛

دوستی با مردم، نیمی از عقل محسوب می شود.

اِنَّ اللّهَ تَعالی یَبْغُضُ الْقِیلَ وَ الْقالَ وَ اِضاعَةَ الْمالِ وَ کَثْرَةَ السُؤالِ؛

همانا خداوند قیل وقال (کشمکش لفظی بی مورد)، و تباه ساختن ثروت و تقاضا کردن بسیار را دشمن می دارد.

لا تَدَعُوا العَمَلَ الصّالِحَ وَ الْاِجْتَهادَ فی العِبادَةِ اِتِّکالاً عَلی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله وسلم ؛

کار نیک و کوشش در عبادت را به بهانه دوستی و بر حبّ آل محمد صلی الله علیه و آله وسلم رها نسازید.

مَنْ رَضِیَ عَنِ اللّهِ تَعالی بالْقَلِیلِ مِنَ الرِّزْقِ رَضِیَ اللّهُ عَنْهُ بالْقَلِیلِ مِنَ الْعَمَلِ؛

کسی که به روزی اندک از خداوند خشنود باشد، خداوند از او به عمل کم، راضی خواهد شد.

اَلْاِسْتِرسالُ بِالْاُنْسِ یُذْهِبُ المَهابَةَ؛

انس گرفتن حساب نشده (و بدون کنترل) با مردم شخصیت انسان را از بین می برد.

یَأتِی عَلَی الناسِ زَمانَ تَکُونُ العافِیَةُ فِیهِ عَشْرَةَ اَجْزاءٍ، تِسْعَةٌ مِنْها فِی اِعْتِزالِ النّاسِ، وَ واحِدٌ فِی الصَّمْتِ؛

آزمون آ نلاین

                         .باعرض سلام وخداقوت ٰزمان برگزاری آزمون آنلاین  استانی دبیران دفاعی اعلام میگردد.

روز	تاریخ	محتوا	مخاطبین	ساعت	نمره منفی
شنبه	97.11.27	مقالات سالنامه گاد	سرگروه ها و دبیران آمادگی دفاعی (متوسطه اول و دوم )	8-24	دارد

محتوای آزمون بزودی در سایت قرار داده خواهد شد .

 

اعلام برنامه ی استانی

تاریخ	موضوع
97/8/26	پدافند غیر عامل
97/10/29	نقد و تحلیل کتاب نو نگاشت

 باسلام برنامه ی سالانه گروه دفاعی استانی حضورتان اعلام میگردد.

اربعین کربلا میخوام…

به روز اربعین و روزهای پیاده روی مسیر نجف کربلا که نزدیک میشوی ناخوداگاه دلت پر میکشد که اربعین کربلا باشی ، اربعین حرم باشی و ازصمیم جان ، جانان را زیارت کنی ، حق هم داری ، آنها که رفته اند خاطرات رهایشان نمیکند و آنها که تا کنون توفیق زیارت نیافته اند همچنان حسرت به دل در انتظارند . تا یار که را خواهد و میلش به که باشد…

این نوشته از دلبرانه را به کربلا نرفته ها ، به جامانده ها و حسرت به دل ها به آنها که شوق رفتن دارند اما پای رفتن نه ، تقدیم میکنم .

اربعین کربلا میخوام…

کربلایی شدنم دست شماست آقاجان 

پاس و ویزا و گذر ، بازی بین المللیست…

هر سال نزدیک به روز های اربعین که میشوی دوباره بحث داغ هزینه ها و مشکلات سفر اربعین داغ میشود ، این که امثال برای گرفتن ویزا و پاسپورت باید چقدر کنار بگذارید برای هزینه های سفر چطور و باز میروی سراغ پس انداز اغلب ناچیزت و شروع میکنی به حساب و کتاب و با حسرت در دل میگویی که امسال هم کم است … خیلی ها امکان مرخصی طولانی مدت ندارند و خیلی ها حساب و دخل و خرجشان اجازه رفتن به سفر را به آنها نمیدهد ، بعضی ها از طرف خانواده یا همسر ممنوع السفرند و بعضی دیگر به خاطر بیماری یا مشکل جسم و روحی توان این سفر را در خود نمی بینند .

این ها را گفتم که اگر یکی از شما توفیق سفر یافت فراموش نکند که سوای میلیون ها نفری که در کنارش در حال پیاده روی میسر نجف تا کربلا هستند میلیون ها میلیون چشم حسرت بار آنها را بدرقه کرده است . به یاد آنها باشند و بدانند هر قدم را به قول سعدی شکریست واجب…

اربعین کرببلایم نبری میمیرم
اربعین پای پیاده کربلا پیاده

به اشک چله گرفتم که غرق غم باشم

دعا کنید منم اربعین حرم باشم …

انقدر این روزها دعا و نذر و نیاز و آه حسرت بار میشنوی از دیگرانی که عاشقانه رفتن به سفر اربعین تمام فکر و ذکر این روزهایشان شده که آرزو میکنی کاش یک عالمه پول داشتی و یک دست مشکل گشا که هر کس آرزومند این سفر است روانه میکردی برای زیارت امام حسین (ع) از تو تنها از این همه شوقشان برای رفتن سیراب میشدی…

اربعین کربلا باشم
اربعین کربلا میخوام

شروع شد ثبت نام اربعینت آقاجان 

نگو رفوزه ی درس محرمت هستم…

میگویند در زمان پیامبر موقعیتی برای جهاد پیش آمد و عده ای با دل های لبریز از ایمان حقیقی ولی دست های خالی شرمنده و افسرده شدند که چرا سازو بند و مرکب و سلاح مناسبی ندارند که تا در رکاب پیامبر به جهاد و مبارزه در راه حق بپردازند ، و چشم هاشان از این شوق رفتن و پای نرفتن اشکبار میشود ،  قرآن در مورد آنها میگوید :

«همچنین بر آن گروه ایراد نیست که وقتی نزد تو آمدند که مرکبی برای شرکت در میدان جهاد در اختیارشان بگذاری گفتی مرکبی در اختیار ندارم که شما را بر آن سوار کنم، ناچار از نزد تو خارج شدند در حالی که چشمهایشان اشکبار بود ” و این اشک بخاطر اندوهی بود که از نداشتن وسیله برای انفاق در راه خدا سرچشمه می گرفت.

حال روز اربعینی های گرفتار این روزها مرا یاد این آیه می اندازد و قلبا یقین دارم هر کس قلبا عاشق رفتن باشد ولی به دلیل عذری موجه امکانش را نداشته باشد همراه و همپای مسافران حرم امام حسین (ع) در این سفر است …

اربعین کربلا نروم میمیرم
اربعین کرببلا میبری مرا

کاش باشد عیدی این ماه همین 

کربلا پای پیاده اربعین 

اربعین از یک زمانی به بعد شد یکی از مهم ترین فکر و خیال های سالانه بچه هیئتی ها

و از شب قدر گرفته ای اعیاد تا بعد از هر نماز و در پاداش سینه زنی های ایام عذاداری

در این جمله خلاصه شد که آقاجان : اربعین کربلام میخوام … اربعین حرم میخوام …

راست میگوید شاعر که “ ما از تو به غیر از تو نداریم تمنا “

اربعین کربلا نباشم میمیرم
اربعین کربلا بنویس

جز کربلا این دل تمنایی ندارد 

جناب جواد پرچمی ترجیع بند بلندی دارند که میگوید :

ما را در این شب ها تمنا می‌نویسند************مجذوب وصف و وصل لیلا می‌نویسند

من قطره‌ای ناچیزم اما مطمئنم***********************آخر مرا هم پای دریا می‌نویسند

اصلاً چه بهتر که مرا هم چند سالی*******************کلب نگهبان همین جا می‌نویسند

ایل و تبارم را که نوکر می‌نویسند*********************ایل و تبارت را که آقا می‌نویسند

امشب برای ما کمی باران بخواهید**************هر آنچه می‌گویی همان را می‌نویسند

این طاق نصرت‌ها که بالا رفته ما را********************پروازهای رو به بالا می‌نویسند

جز کربلا این دل تمنایی ندارد 

چشم من و دست کریمت مهربانا********************امشب صدایت می‌زنم من یا ابانا

موجم که دارم میل طوفانی شدن را****************حین شعف پاره گریبانی شدن را

با سائلت بودن دگر از یاد بردم************************من آرزوهای سلیمانی شدن را

مثل تمام کوچه‌ها این قلب ما هم**********************دارد تمنای چراغانی شدن را

اصلاً مرا هم پای این ریسه ببندید********************دارم سرِ آیینه بندانی شدن را

آقا به جان خاک پایت قصد کردم*******************از نو بنا سازم مسلمانی شدن را

جز کربلا این دل تمنایی ندارد 

از نیمۀ شعبان و مهمانت گرفتیم******************اذن دخول ماه مهمانی شدن را

حتی به شوق لیله القدرش ندادیم***********این حال خوبِ نیمه شعبانی شدن را

تو لیله القدری و خورشید زمینی*******************تو آخرین تیر امیرالمومنینی

وقتی تو اینجایی بیا معنا ندارد*******************آقا کجا هستی کجا معنا ندارد

بیماری ما غفلت از یاد نگار است****************دور از طبیبان هم دوا معنا ندارد

من که گناهم را کمی هم کم نکردم************در معصیت این حرف‌ها معنا ندارد

جز کربلا این دل تمنایی ندارد 

تو وعدۀ صدق خدا هستی و اینقدر*****************آقا بیا … آقا نیا … معنا ندارد

ای مهربان‌تر از پدر مادر چه گویم***************بی تو رسیدن به خدا معنا ندارد

باید که نوکر سوی اربابش بیاید********************از ما به تو لفظ بیا معنا ندارد

وقتی تو از دست دلم راضی نباشی*********************یا ربنا یا ربنا معنا ندارد

نگذار بین غفلت کبری بمانیم***********************باید میان غیبت کبری بمانیم

باید فراق و سوختن باشد همیشه*************در به دری از مرد و زن باشد همیشه

جز کربلا این دل تمنایی ندارد 

پیغمبرانه دلبری کن مثل اینکه*****************باید اویسی در قرن باشد همیشه

آوارۀ صحرا نماییدم چه باک است**********مجنون اگر دور از وطن باشد همیشه

بی یوسفش تا کی دمادم چشم یعقوب******دلخوش به بوی پیرهن باشد همیشه

من خواستم ذکر نمازم تا دم مرگ********یا بن الحسن یا بن الحسن باشد همیشه

اصلاً میان ما دو تا باید همیشه***************حرف حسینِ بی کفن باشد همیشه

 

امشب سخن از جمکران جایی ندارد **********جز کربلا این دل تمنایی ندارد

 

اربعین کربلام

به امید خدا اربعین کربلا 

در مورد بزرگترین گرد همایی جهان شنیده اید؟ 

پیاده‌روی اربعین حسینی : بزرگترین گردهمایی جهان

در ویکی پدیا در مورد این گرهمایی عظیم این آمار منتظر شده است (که در حقیقت بخصوص در سال های اخیر این آمار بسیار عظیم تر است ) در سال‌های اخیر، جمعیت حاضر در مراسم سوگواری اربعین در عراق در صدر یکی از بزرگترین اجتماعات مسالمت‌آمیز جهان قرار دارد. به گفته رئیس شورای استان کربلا، تعداد زائران اربعین حسینی در سال ۱۳۹۴ به ۲۷ میلیون نفر رسیده است. این تعداد زائر در طول ۱۰ روز وارد کربلا شده و پس از زیارت خارج شده‌اند.

جالب است بدانید ، در بین اجتماعات خاص که تنها یک بار رویداده است، تشیع سید روح‌الله خمینی با بیش از ده میلیون و دویست هزار نفر و طول جمعیت ۳۲ کیلومتر در ۱۱ ژوین ۱۹۸۹رکوردار است و درسال ۲۰۱۲ وارد کتاب گینس شده‌است. در بین اجتماعات سالانه، مراسم اربعین در کربلا که هر ساله برگزار می‌گردد رکورد دار است. در این مراسم از هنگام سقوط صدام و آزاد شدن این راهپیمایی سالانه بین ۱۷ تا ۲۷ میلیون نفر (در سالهای مختلف) شرکت داشته‌اند.

مراسم اربعین بجز اجتماع در کربلا، شامل راهپیمایی طولانی چندین کیلومتری نیز هست.اغلب زائران مسیرِ نجف به کربلا به طول ۸۰ کیلومتر را پیاده، در مدت سه روز در یک راهپیمایی مسالمت‌آمیز طی می‌کنند.

و طبق معمول مراسم اربعین عموماً توسط رسانه‌های غربی سانسور می‌شود.

اربعین کربلا ۹۷
اربعین کربلا ۹۸

حالا که تمام دغدغه ام این شده حسین 

این اربعین کرب و بلا میبری مرا ؟ 

شاید قسمت ( و به قول هیئتی ها  روزی ) همه نباشد که هر سال به زیارت کربلا در روز اربعین برویم شاید حتی تا بحال نتوانسته باشیم به این سفر فوق العاده برویم و تنها وصف آن را از کربلا رفته ها و اربعین دیده ها شنیده باشیم … اما گاهی فکر میکنم همین که دغدغه کسی از طلب مادیات جلوتر رود و برسد به این که همه فکر وخیالش بشود رفتن به این سفر سخت ولی شیرین یعنی اربعین ما را یک گام در انسانیت خودمان ترقی داده است .

اربعین کربلا www
اربعین.com کربلا

پرسشی بد نگران کرده من مجنون را 

اربعین کرببلا حک شده در تقدیرم ؟ 

اربعین کربلا ۹۷

در مورد اربعین بیشتر بدانیم : 

معنی اربعین 

در ویکی پیدا در مورد مفهوم واژه اربعین و مناسب آن چنین آمده است :

اربعین در لغت به معنی چهلم است و در اصطلاح به بیستم صفر ۶۱ هجری قمری، چهلمین روز کشته‌شدن حسین بن علی فرزند علی بن ابی طالب و فاطمه زهرا، امام سوم شیعیان اطلاق می‌گردد.

اربعین، مطابق نظر شیخ مفید در مسارالشیعه و شاگردش شیخ طوسی در مصباح المتهجد، زمان بازگشت اهل حرم از شام (دمشق) به مدینه است. همچنین بنا بر نقل ایشان، جابر بن عبدالله انصاری صحابی برجسته محمد به عنوان نخستین زائر حسین بن علی، یا لااقل از نخستین زائران او، در این روز وارد کربلا شده و زیارت اربعین را بجا آورده است.ابراهیم آیتی نیز می‌نویسد: «جابر بن عبدالله انصاری … بیستم ماه صفر، درست چهل روز بعد از شهادت امام وارد کربلا شد و سنت زیارت اربعین امام به دست او تأسیس گردید». بر این اساس «از همان آغاز که تاریخش معلوم نیست، شیعیان به حرمت آن، زیارت اربعین می‌خوانده‌اند.»

زیارت اربعین تنها دربارهٔ حسین بن علی وارد شده و هیچ پیشینه‌ای را نمی‌توان برای اربعین و اعمال مربوط به این روز تا پیش از حادثه عاشورا تصدیق کرد و این ویژگی و امتیاز، تنها برای حسین بن علی دانسته شده‌است. در تقویم رسمی ایران این روز تعطیل می‌باشد.

اربعین کربلا ۹۸
اربعین کربلا ۹۹

به نظرم از زیبا ترین جلوه های سفر اربعین کودکان هستند ، کودکانی که با پاهای کوچک خود همراه های این سفر سخت میشوند و تو را ناخود آگاه به یاد کودکان خرد سال حرم امام حسین می اندازند در سفر سخت تر شام … کودکان عراقی که با خجالت با زبانی که نمی فهمی تو را به نوشیدن جرعه ای آب دعوت میکنند و یا با یک سینه خرمای عراقی مودب به سراغ تو می آیند انگار که میزبانی در خونشان است .

شاید اگر اربعین و بخصوص پیاده روی اربعین بدون حضور خانم ها ، کودکان و کهنسالان برگزار میشد هرگز چنین پر شور و شگفت انگیز نبود …

عکس اربعین کربلا
عکس اربعین کربلا میخوام

اللهم الزقنا کربلا …

اللهم الزقنا زیارت الاربعین …

اللهم الزقنا زیارت العباس ….

اللهم الزقنا زیارت الحسین …

عکس اربعین کربلام
عکس اربعین کربلایم نبری میمیرم

یعنی میان این همه زائر اضافی ام ؟

دق میکنم به داد من بی نوا برس

پیاده‌روی اربعین

ین عزاداری از پنج روز مانده به اربعین با ورود کاروان شبیه‌خوانی و تعزیه گردانان آغاز می‌شود پس از آن دسته‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی وارد شده و مراسم اصلی در روز اربعین دو ساعت گذشته از ظهر آغاز می‌شود. زائران نزدیک در ورودی حرم امام حسین ایستاده و درحالی که بر سینه‌های خود می‌زنند، مرثیه‌ای را می‌خوانند و تکرار می‌کنند و در پایان سینه‌زنی دست‌ها را به نشانه سلام و تحیت بالا می‌برند.^[۱۵]

برپایی موکب‌ها در مسیر پیاده‌روی[ویرایش]

همه ساله در مسیر راهپیمایی مکان‌هایی معمولاً بصورت چادرهایی بزرگ با نام موکب (هیئت عزاداری) یا «مضیف»^[۱۶] به صورت مردمی و خودجوش برپا می‌شود. در این موکب‌ها خدمات و امکانات بهداشتی و رفاهی به صورت رایگان به زائران ارائه می‌شود.^[۱۷] اجتماعات مذهبی عراق، موکب‌های بسیاری جهت استراحت زائرین برپا می‌کنند و رایگان به زائران خدمات می‌هند. مدیریت موکب‌ها به‌شکل مردمی و مستقل از دولت انجام می‌شود.^[۱۸]

تعداد این موکب‌های در سال ۱۳۹۴ شمسی ۷۰۰۰ عدد اعلام شده‌است.^[۱۹]

مرد عراقی در حال پختن کباب برای زائران پیاده‌روی اربعین

آمار شرکت کنندگان در گردهمایی اربعین[ویرایش]

شمار شرکت کنندگان ایرانی در گردهمایی اربعین در سال‌های ۸۹ تا ۹۵ از چهل هزار نفر به دو میلیون و دویست هزار نفر است که نشان دهنده افزایش ۵۵ برابری زائران در مدت ۶ سال است که هر ساله افزایش بیش از ۱۳۰ درصدی یافته‌است و در سال ۹۶ بیش از ۳ میلیون زائر از ایران در این مراسم شرکت کرده‌اند^[۲۰]

آمار مختلفی از همه شرکت کنندگان در گردهمایی اربعین ارائه شده‌است. شمار افراد وارد شده به کربلا در سال ۲۰۱۴ نزدیک به ۱۷ میلیون تن گزارش شده‌است.^[۲۱] بر اساس منابع دیگر شمار راهپیمایان به سمت کربلا ۲۰ میلیون تن در این سال اعلام شده‌است.^[۲۲][۲۳]

در سال ۱۳۹۶ (۲۰۱۷) وزیر راه عراق اعلام کرد شمار زائران اربعین از مرز ۲۶ میلیون نفر عبور کرده‌است^[۲۴]

در سال ۱۳۹۷ تا تاریخ ۳ آبان، تعداد ویزای صادر شده برای ایرانیان تعداد ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار عدد بوده است.^[۲۵]

خطرها و مشکلات[ویرایش]

از آنجایی که بسیاری افراد این مسیر را از شهرهایی مانند نجف (۸۸ کیلومتر فاصله) یا بصره (۶۸۳ کیلومتر فاصله برابر با دو هفته پیاده‌روی) تا کربلا پیاده می‌پیمایند مشکلات آب و هوایی مانند گرمای شدید در روز و سرمایی شدید در شب پیش روی آن‌ها است.^[۳] همچنین مشکلات امنیتی به دلیل حضور داعشخطرهایی مانند حمله‌های تروریستی را محتمل می‌کند از این رو مراقبت‌های امنیتی ویژه در عراق برقرار می‌شود. در سال ۲۰۱۴ گزارشی از برخوردهای تروریستی در کربلا اعلام نشد اما با حمله به یک مسجد شیعه در شهر عراق ۸ تن کشته شدند.^[۲۱]

بسیاری از اهل تسنن، به ویژه تندروهایی چون داعش، شیعیان را مرتد می‌دانند و هم به شیعیان و هم به مکان‌های مذهبی‌شان حمله می‌کنند. داعش و سنی‌های متعصب اغلب مراسم اربعین را هدف قرا می‌دهند. در سال ۲۰۱۴ میلادی شبه نظامیان سنی با حمله انتحاری و موشکی به مراسم اربعین، ده‌ها نفر را کشته‌اند.^[۳]

یک دختربچه در راهپیمایی اربعین ۱۳۹۴ همراه با مادرش

یک مرد معلول در میان زائرین در راهپیمایی اربعین ۱۳۹۴

رویدادهای مشابه[ویرایش]

علاوه بر عراق، راهپیمایی اربعین سالانه در کشورهای دیگری مانند آمریکا، انگلیس و نیجریه برگزار می‌شود.^[۲۶]

پیاده‌روی اربعین با مراسم حج مسلمان مقایسه می‌شود اما این رویداد سالانه حدود دو میلیون تن را کنار هم جمع می‌کند، همچنین کومبه میلا رویداد دیگر قابل مقایسه با اربعین است که با آنکه احتمالاً جمعیت بیشتری در آن حضور می‌یابند اما هر ۳ سال یک بار برگزار می‌گردد.^[۳]