جمهوری اسلامی ایران

نوشتار(های) وابسته: انتخابات ریاست‌جمهوری ایران و انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا

در ۱۰ و ۱۱ فروردین ۱۳۵۸ همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی با مشارکت و رای بی‌سابقه تصویب شد. ۱۲ مرداد انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی برگزار شد و پس از نهایی شدن، ۱۲ آذرماه قانون اساسی را به همه‌پرسی گذاشتند و تصویب شد و در سال ۱۳۶۸ نیز همه‌پرسی‌ای برای اصلاح چند بند قانون اساسی برگزار شد که تصویب شد.

طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چهار دسته انتخابات در ایران برگزار می‌شود

  • ملت ایران باستناد قانون اساسی نمایندگان خودرا درمجلس خبرگان رهبری برمی گزیند تا رهبری نظام را مشخص نمایند ورهبری درچارچوب قانون اساسی سیاست های کلی نظام رابا مشورت با مجمع تشخیص مصلحت معین واعلام نمایند.[۳]
  • ملت ایران باستنادقانون اساسی نمایندگان خودرا درمجلس شورای اسلامی برمی گزیند تا قوانین کشوررا درچارچوب قانون اساسی وسیاستهای کلی نظام به تصویب برساند.[۴]
  • ملت ایران باستناد قانون اساسی فردی را به عنوان رئیس جمهور بر می گزیند تا قوانین کشور را ازطریق هیات دولت اجرا نماید.[۵]
  • ملت ایران باستناد قانون اساسی درروستاها شهرها استانها بمنظور حل مشکلات منطقه خود نمایندگانی برای شوراهای محلی برمی گزینند.[۶]

با نگاهی اجمالی بدانچه گفته شد اهمیت رای مردم (به تعبیر رهبری حق الناس)مشخص میگرددو هرگونه محدودیت ازسوی هر نهادی در مورد انتخابات موجب تضییع حقوق مردم در تعیین سرنوشت آنان میباشد.[۷]

انتخابات‌های برگزارشده در سراسر ایران[توضیح ۱]

انتخابات تاریخ برگزاری واجدان رای‌دهندگان مشارکت نامزدان گزیدگان
۱ همه‌پرسی نظام
جمهوری اسلامی		 ۱۰ و ۱۱ فروردین ۱۳۵۸ ۲۰٬۸۵۷٬۳۹۱ ۲۰٬۴۴۰٬۱۰۸ ۹۸٫۰۰ - -
۲ خبرگان بررسی
قانون اساسی		 ۱۲ مرداد ۱۳۵۸ ۲۰٬۸۵۷٬۳۹۱ ۱۰٬۷۸۴٬۹۳۲ ۵۱٫۷۱ ۴۲۸ ۷۳
۳ همه‌پرسی تایید
قانون اساسی		 ۱۱ و ۱۲ آذر ۱۳۵۸ ۲۰٬۸۵۷٬۳۹۱ ۱۵٬۶۹۰٬۱۴۲ ۷۵٫۲۳ - -
۴ ریاست جمهوری ۱ ۵ بهمن ۱۳۵۸ ۲۰٬۹۹۳٬۶۴۳ ۱۴٬۱۵۲٬۸۸۷ ۶۷٫۴۲ ۱۲۴ ۱
۵ مجلس ۱ ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ ۲۰٬۸۵۷٬۳۹۱ ۱۰٬۸۷۵٬۹۶۹ ۵۲٫۱۴ ۳۶۹۴ ۲۷۰
۶ ریاست جمهوری ۲ ۲ مرداد ۱۳۶۰ ۲۲٬۶۸۷٬۰۱۷ ۱۴٬۵۷۳٬۴۹۳ ۶۴٫۲۴ ۷۱ ۱
۷ ریاست جمهوری ۳ ۱۰ مهر ۱۳۶۰ ۲۲٬۶۸۷٬۰۱۷ ۱۶٬۸۴۷٬۷۱۵ ۷۴٫۲۶ ۴۶ ۱
۸ خبرگان ۱ ۱۹ آذر ۱۳۶۱ ۲۳٬۲۷۷٬۸۷۱ ۱۸٬۰۱۳٬۰۶۱ ۷۷٫۳۸ ۱۶۸ ۸۲
۹ مجلس ۲ ۲۶ فروردین ۱۳۶۳ ۲۴٬۱۴۳٬۴۹۸ ۱۵٬۶۰۷٬۳۰۶ ۶۴٫۶۴ ۱۵۹۲ ۲۷۰
۱۰ ریاست جمهوری ۴ ۲۵ مرداد ۱۳۶۴ ۲۵٬۹۹۳٬۸۰۲ ۱۴٬۲۳۸٬۵۸۷ ۵۴٫۷۸ ۵۰ ۱
۱۱ مجلس ۳ ۱۹ فروردین ۱۳۶۷ ۲۷٬۹۸۶٬۷۳۶ ۱۶٬۷۱۴٬۲۸۱ ۵۹٫۷۲ ۱۹۹۹ ۲۷۰
۱۲ ریاست جمهوری ۵ ۶ مرداد ۱۳۶۸ ۳۰٬۱۳۹٬۵۹۸ ۱۶٬۴۵۲٬۵۶۲ ۵۴٫۵۹ ۷۹ ۱
۱۳ همه‌پرسی بازنگری
قانون اساسی		 ۶ مرداد ۱۳۶۸ ۳۰٬۱۳۹٬۵۹۸ ۱۶٬۴۲۸٬۹۷۶ ۵۴٫۵۱ - -
۱۴ خبرگان ۲ ۱۹ مهر ۱۳۶۹ ۳۱٬۲۸۰٬۰۸۴ ۱۱٬۶۰۲٬۶۱۳ ۳۷٫۰۹ ۱۸۰ ۸۳
۱۵ مجلس ۴ ۲۱ فروردین ۳۲٬۴۶۵٬۵۵۸ ۱۸٬۷۶۷٬۰۴۲ ۵۷٫۸۱ ۳۲۳۳ ۲۷۰
۱۶ ریاست جمهوری ۶ ۲۱ خرداد ۱۳۷۲ ۳۳٬۱۵۶٬۰۵۵ ۱۶٬۷۹۶٬۷۵۵ ۵۰٫۶۶ ۱۲۸ ۱
۱۷ مجلس ۵ ۱۸ اسفند ۱۳۷۴ ۳۴٬۷۱۶٬۰۰۰ ۲۴٬۶۸۲٬۳۸۶ ۷۱٫۱۰ ۸۳۶۵ ۲۷۰
۱۸ ریاست جمهوری ۷ ۲ خرداد ۱۳۷۶ ۳۶٬۴۶۶٬۴۸۷ ۲۹٬۱۴۵٬۷۵۴ ۷۹٫۹۳ ۲۸۳ ۱
۱۹ خبرگان ۳ ۱ آبان ۱۳۷۷ ۳۸٬۵۵۰٬۵۹۷ ۱۷٬۸۵۷٬۸۶۹ ۴۶٫۳۲ ۳۹۶ ۸۶
۲۰ شوراهای اسلامی ۱ ۷ اسفند ۱۳۷۷ ۳۶٬۷۳۹٬۹۸۲ ۲۳٬۶۶۸٬۷۳۹ ۶۴٫۴۲ ۳۳۶۱۳۸
۲۱ مجلس ۶ ۲۹ بهمن ۱۳۷۸ ۳۸٬۷۲۶٬۴۳۱ ۲۶٬۰۸۲٬۱۵۷ ۶۷٫۳۵ ۶۸۵۳ ۲۹۰
۲۲ ریاست جمهوری ۸ ۱۸ خرداد ۱۳۸۰ ۴۲٬۱۷۰٬۲۳۰ ۲۸٬۱۵۵٬۹۶۹ ۶۶٫۷۷ ۸۱۴ ۱
۲۳ شوراهای اسلامی ۲ ۹ اسفند ۱۳۸۱ ۴۱٬۵۰۱٬۷۸۳ ۲۰٬۲۳۵٬۸۹۸ ۴۹٫۹۶ ۲۱۸۹۵۷ ۱۰۹۵۸۸
۲۴ مجلس ۷ ۱ اسفند ۱۳۸۲ ۴۶٬۳۵۱٬۰۳۲ ۲۳٬۷۳۴٬۶۷۷ ۵۱٫۲۱ ۸۱۷۲ ۲۹۰
۲۵ ریاست جمهوری ۹ ۲۷ خرداد ۱۳۸۴ ۴۶٬۷۸۶٬۴۱۸ ۲۹٬۴۰۰٬۸۵۷ ۶۲٫۸۴ ۱۰۱۴ ۲
۳ تیر ۱۳۸۴ ۴۶٬۷۸۶٬۴۱۸ ۲۷٬۹۵۸٬۹۳۱ ۵۹٫۷۶ ۲ ۱
۲۶ خبرگان ۴ ۲۴ آذر ۱۳۸۵ ۴۶٬۵۴۹٬۰۴۲ ۲۸٬۳۲۱٬۲۷۰ ۶۱٫۰۰ ۴۹۳ ۸۶
۲۷ شوراهای اسلامی ۳ ۲۴ آذر ۱۳۸۵ ۴۳٬۵۰۰٬۰۰۰ ۲۸٬۱۹۹٬۹۰۳ ۶۴٫۸۳ ۲۴۷۷۵۹ ۱۰۹۵۳۶
۲۸ مجلس ۸ ۲۴ اسفند ۱۳۸۶ ۴۳٬۸۲۴٬۲۵۴ ۲۴٬۲۷۹٬۷۱۷ ۵۵٫۴۰ ۷۶۰۰ ۲۹۰
۲۹ ریاست جمهوری ۱۰ ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ ۴۶٬۱۹۹٬۹۹۷ ۳۹٬۳۷۱٬۲۱۴ ۸۴٫۸۳ ۴۷۶ ۱
۳۰ مجلس ۹ ۱۲ اسفند ۱۳۹۰ ۴۸٬۲۸۸٬۷۹۹ ۳۰٬۹۰۵٬۶۰۵[۸] ۶۴٬۰۰ ۵۳۹۵ ۲۹۰
۳۱ ریاست جمهوری ۱۱ ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ ۵۰٬۴۸۳٬۱۹۲ ۳۶٬۷۰۴٬۱۵۶ ۷۲٫۷۰ ۶۸۶ ۱
۳۲ شوراهای اسلامی ۴ ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ ۵۰٬۴۸۳٬۱۹۲ ؟ ؟ ۳۵۲٬۱۵۶۵ ۱۹۶٬۹۱۷
۳۳ مجلس ۱۰ ۷ اسفند ۱۳۹۴ ۵۴٬۹۱۵٬۰۲۴


۲۹۰
۳۴ خبرگان ۵ ۷ اسفند ۱۳۹۴ ۵۴٬۹۱۵٬۰۲۴


۸۸